Jeśli nie będziesz terminowo regulował swoich zobowiązań względem banków, firm pożyczkowych, ubezpieczycieli, leasingodawców, telekomów czy partnerów biznesowych, wierzyciel może umieścić Twoje dane na czarnej liście dłużników? Czym są takie rejestry i jakie są konsekwencje wpisu?
Czym jest czarna lista dłużników?
Czarna lista dłużników to potoczna nazwa rejestrów dłużników prowadzonych przez Biura Informacji Gospodarczej. Podstawą prawną działania BIG-ów jest Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (2019 poz. 681 ze zm.), a ich głównym celem — przyjmowanie, przechowywanie i udostępnianie informacji gospodarczych o zaległym zadłużeniu osób i firm.
Info: w naszym kraju nie istnieje jedna centralna lista dłużników. W Polsce funkcjonuje bowiem aż 6 BIG-ów: BIG InfoMonitor, Krajowy Rejestr Długów, BIG ERIF, Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej, Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych i mBIG
Kto może trafić na czarną listę dłużników?
Na listę dłużników mogą trafić konsumenci i przedsiębiorcy, którzy nie regulują terminowo swoich zobowiązań. Aby wierzyciel mógł wpisać ich dane do rejestru, konieczne jest jednak spełnienie kilku, narzuconych prawem wymagań.
- Zadłużenie będące podstawą wpisu musi być potwierdzone — tytułem wykonawczym lub stosunkiem prawnym pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, np. umową lub fakturą.
- Aby wierzyciel mógł wpisać dane dłużnika do rejestru, zadłużenie nie może być mniejsze niż 200 (dla konsumentów) lub 500 zł (dla przedsiębiorców). Jeśli kwota długu wraz z odsetkami jest niższa, dokonanie wpisu nie będzie możliwe.
- Dług musi być przeterminowany co najmniej 30 dni. Wpisanie danych dłużnika do rejestru jest więc możliwe, jeśli nie opłacił on faktury w ciągu 30 dni od daty płatności.
- Warunkiem dokonania wpisu jest także dostarczenie dłużnikowi (co najmniej 30 dni przed dokonaniem wpisu) wezwania do zapłaty wraz z informacją o planowanym wpisaniu jego danych do rejestru.
Ważne: jeśli długu został potwierdzony tytułem wykonawczym, wierzyciel może dokonać wpisu bez względu na kwotę i termin wymagalności, już 14 dni od wysłania wezwania do zapłaty.
Konsekwencje wpisu na czarną listę
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że konsekwencje wpisu do rejestru dłużników mogą wpłynąć niemal na każdą dziedzinę życia, utrudniając nawet prozaiczne czynności, np. podpisanie umowy z dostawcą internetu czy zakup sprzętu na raty. Jak to możliwe?
Aby zminimalizować ryzyko towarzyszące transakcjom handlowym, coraz więcej podmiotów przed nawiązaniem współpracy zagląda do rejestrów BIG.
Taka procedura jest standardem we wszystkich bankach oraz większości firm pożyczkowych. Powszechnie stosują ją również leasingodawcy, ubezpieczyciele, dostawcy usług telekomunikacyjnych i internetu czy przedsiębiorcy, przed nawiązaniem współpracy z nowym klientem.
Jeśli Twoje dane znajdą się w rejestrze, możesz mieć realne problemy z:
- otrzymaniem kredytu i pożyczki,
- zakupami na raty,
- zakupem dowolnych usług abonamentowych,
- korzystaniem z leasingu i najmu długoterminowego,
- wynajmem biura, magazynu czy powierzchni handlowej,
- podpisaniem umowy z dostawcą internetu i operatorem telefonii komórkowej,
- zawarciem umowy z nowym klientem,
- uzyskaniem kredytu kupieckiego.
Usunięcie wpisu z rejestru dłużników
Wierzyciel ma ustawowy obowiązek usunięcia informacji gospodarczej z Rejestru Dłużników BIG w terminie 14 dni od daty zaksięgowania na swoim rachunku całości zobowiązania. W przeciwnym razie grozi mu grzywna w wysokości do 30 tys. zł.
BIG może usunąć z rejestru dane dłużnika jedynie na wniosek wierzyciela. Najlepszym sposobem na pozbycie się kłopotliwego wpisu jest więc spłata zadłużenia. Jeśli uregulujesz dług, wierzyciel będzie miał 14 dni, aby poinformować o tym BIG. Dane znikną z rejestru, a Ty odzyskasz wiarygodność w oczach banków, leasingodawców i instytucji finansowych.
Jeżeli spłacisz część swojego zobowiązania, wierzyciel ma obowiązek zaktualizować (pomniejszyć o kwotę spłaty) informację gospodarczą w terminie do 14 dni. Ale jeśeli w ramach tej samej umowy Twój dług wzrósł, oczekujący na płatność nie musi już wysyłać kolejnego wezwania do zapłaty, po prostu – aktualizuje informację gospodarczą dodając kwotę, o którą dług się podwyższył.